25 stycznia 1924 r. w Chamonix, we francuskich Alpach, rozpoczęły się pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Międzynarodowy Tydzień Sportów Zimowych, jak pierwotnie nazywano to wydarzenie, okazał się wielkim sukcesem, a w 1928 r. Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) oficjalnie uznał zimowe igrzyska, które odbyły się w St. Moritz w Szwajcarii, za drugie zimowe igrzyska olimpijskie.

Widzowie byli zachwyceni olimpijską rywalizacją. W zawodach brało udział 258 sportowców z 16 krajów, którzy rywalizowali w sumie w 16 konkurencjach, w sześciu różnych dyscyplinach sportowych. Impreza ta była śnieżką, która uruchomiła lawinę.

Droga do Chamonix

Pięć lat po narodzinach nowoczesnych igrzysk olimpijskich w 1896 r., w Szwecji odbyły się pierwsze międzynarodowe zawody, w których rywalizowali sportowcy zimowi. Nazywane Igrzyskami Nordyckimi, zgromadziły tylko przedstawicieli państw skandynawskich. Podobnie jak igrzyska, zawody odbywały się co cztery lata, zawsze w Szwecji. W 1908 r. łyżwiarstwo figurowe trafiło do programu Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Faktycznie odbyło się dopiero w październiku, jakieś trzy miesiące po faktycznym zakończeniu innych zmagań. Cóż jednak z tego, skoro był to kolejny krok w stronę olimpijskiej zimy.

W 1911 r. MKOl zaproponował zorganizowanie osobnych zawodów zimowych na igrzyskach w Sztokholmie w 1912 r. Gospodarze, chcąc chronić popularność Igrzysk Nordyckich, odmówili. Następnie Niemcy planowały rywalizację zimową poprzedzającą letnie igrzyska w Berlinie w 1916 r., tyle że w tym przypadku I wojna światowa wymusiła odwołanie obu. W Antwerpii w 1920 r. hokej dołączył do łyżwiarstwa figurowego jako konkurencja olimpijska. Tytuł wywalczyli Kanadyjczycy.

Czytaj też: Jak Sarajewo organizowało igrzyska

Krótko o rywalizacji

Jakiś czas później wreszcie osiągnięto porozumienie ze Skandynawami, by zorganizować Międzynarodowy Tydzień Sportów Zimowych, oficjalnie uznawany przez MKOl. Wydarzenie to spotkało się z tak ogromnym uznaniem szesnastu uczestniczących w nim narodów, że w 1925 r. MKOl formalnie utworzył Zimowe Igrzyska Olimpijskie, czyniąc Chamonix pierwszymi.

W Chamonix dominowali, zgodnie z przewidywaniami, Skandynawowie. Norwegia wygrała nieoficjalne zawody drużynowe z 17 medalami, drudzy byli Finowie. Stany Zjednoczone zajęły trzecie miejsce, zdobywając jedyny złoty medal dzięki zwycięstwu Charlesa Jewtraw w łyżwiarstwie szybkim, na dystansie 500 metrów.

Kanada zdobyła złoto w hokeju. Liczby jakie „wykręcili” jej reprezentacji były imponujące: strzelili 110 bramek, wpuszczając tylko trzy, potrzebując na to ledwie pięciu meczów! Spośród prawie 300 sportowców, tylko 13 było płci żeńskiej. Kobiety startowały tylko w łyżwiarstwie figurowym. Austriaczka Helene Engelmann wygrała rywalizację w parach z Alfredem Bergerem, a Austriaczka Herma Plank-Szabó zwyciężyła wśród solistek. Fiński łyżwiarz szybki Clas Thunberg został najbardziej utytułowanym sportowcem tych igrzysk, zdobywając pięć medali, w tym trzy złote.

Igrzyska w Chamonix były szczególnym bodźcem dla narciarstwa — sportu, który w ciągu następnej dekady miał poczynić ogromne postępy.

Czytaj też: Ateny 1896. Pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie

Polacy i igrzyska olimpijskie w Chamonix

Polacy niestety obeszli się smakiem. Z 11 obecnych na miejscu Polaków, wystartowało ośmiu. Najlepszym wynikiem w biało-czerwonej ekipie mógł pochwalić się łyżwiarz szybki — Leon Jucewicz (8. miejsce w wieloboju). Z Chamonix wiąże się kilka anegdot, których bohaterami byli nasi zawodnicy. Weźmy chociażby samą ceremonię otwarcia imprezy. Polskim chorążym został dziennikarz, Kazimierz Smogorzewski. Stało się tak, ponieważ nasi sportowcy spóźnili się na uroczyste otwarcie. Inna historia wiąże się z konkursem skoków narciarskich. Polka Elżbieta Ziętkiewicz chciała wziąć w nim udział. Włodarze z FIS i MKOL nie wyrazili jednak zgody na udział płci pięknej w tego typu zawodach. Tłumaczyli się względami bezpieczeństwa.

W „Nowościach Ilustrowanych” (numer 6/1924) tak podsumowano udział polskiej ekipy w tym epokowym wydarzeniu (pisownia oryginalna):

„Ogółem z wyników naszych w zawodach łyżwowych należy być zupełnie zadowolonym: nie trzeba również brać tragicznie porażki naszej patroli wojskowej narciarzy. Stanęła ona w bardzo dobrej formie. 30-kilometrowa trasa była tak ciężką, jakiej się u nas nie zna. Ciągle zmiany terenu wyboje bardzo strome podejścia itd. Stawiały naszych narciarzy przed bardzo trudnem zadaniem. Mniej więcej na 20 kilometrów patrol w znakomitej formie zaczęła doganiać Francuzów i Czechów, gdy zasłabł Witkowski. Powodem tego było rozrzedzone na tak znacznej wysokości powietrze. Lekarz na punkcie kontrolnym zabronił mu dalszego udziału w biegu. (…)

Należy żywić niepłonną nadzieję, że za cztery lata, przy intenzywnem poparciu naszego społeczeństwa, uzyska Polska zupełnie inne wyniki, ale na razie dobre są i te.”